Fokkerij

Is fokken gokken?

Over de vraag “Is fokken gokken?“ breken de fokkers al eeuwen hun hoofd. Iedere ervaren fokker zal daarover een eigen mening hebben. De ene fokker zal zeggen dat fokken van A tot Z te beredeneren is, de ander vindt dat onzin. Feit is dat veel toppers toevalstreffers zijn. Daarbij moet men zich realiseren dat niet alleen de erfelijkheid, maar ook opvoeding en opgroei- en africhtingaspecten een belangrijke rol spelen. Natuurlijk maakt een doordachte keuze van merrie en hengst de kans op een succesvol product groter. Uiteindelijk blijft fokken altijd een beetje gokken. Wordt de merrie drachtig? Verloopt de bevalling goed? Is het veulen gezond? Is het een hengst of merrie? Dit zijn allemaal vragen die de fokkerij zo spannend maken. En prachtig. Vraag tien fokkers wat het mooiste is van het fokken en negen van hen zullen zeggen: “de geboorte van het veulen”.

De merrie

Fokken begint met een merrie. Veel ponyeigenaren denken dat de moeder het allerbelangrijkste is voor het veulen. Ze geeft haar kind niet alleen de helft van het erfelijk materiaal mee maar draagt het veulen elf maanden en voedt het na de geboorte nog een half jaar op. De invloed van de merrie op het (karakter van het) veulen is dus groot. De toekomstige fokker moet zijn merrie kritisch bekijken. Wat zijn de sterke en de zwakke punten? Beoordeel niet alleen het exterieur, maar ook de bewegingen, het karakter en de sportkwaliteiten. Een pony die kracht in de beweging mist, kan worden gekruist met een sterke beweger. Een merrie die super springt, kan gedekt worden door een in de springsport goed presterende hengst. Een merrie met een supertype kan waarschijnlijk wel een hengst ‘verdragen’ die iets minder Forest-type uitstraalt.

Juiste waarde

Een fokker die het moeilijk vindt om zijn eigen pony te beoordelen, kan de hulp inroepen van een ervaren (mede)fokker, een jurylid of bijvoorbeeld de instructeur van de rijvereniging. Ook deelname aan een New Forest-keuring of stamboekopname kan duidelijkheid over de kwaliteiten geven.

Om de merrie op juiste waarde te schatten is het belangrijk om haar familie te bekijken: haar ouders, haar eventuele broers en zussen en hun nafok. En misschien heeft ze zelf al eens veulens gehad. Van welke hengst en wat is er van terecht gekomen? Daarnaast moet de fokker zich een doel stellen. Wat wil ik bereiken: een pony die nog sterker beweegt, een pony die meer rastype uitstraalt of een super springpony? Het is natuurlijk van belang om de zwakkere punten te verbeteren, maar daarbij de sterke punten niet verloren te laten gaan.

De hengst

Als de fokker een merrie en een duidelijk doel voor ogen heeft, kan de hengst gezocht worden. Een moeilijke maar ook heel leuke taak, waarmee men niet vroeg genoeg kan beginnen. Tijdens merriekeuringen (voorjaar/ zomer), sportdagen en afstammelingenkeuringen (augustus) kan men nakomelingen van de dekhengsten in de keuringsbaan en sportrubrieken in actie zien. Zo krijg je een indruk van de fokkerij van een hengst. Tijdens de hengstenverrichtingen (najaar), de Voorkeuring Hengsten (najaar) en de Centrale Hengstenkeuring (februari) en hengstenshows (winter) kan men de hengst en eventuele zonen bekijken. Het is ook altijd mogelijk een hengst te bezoeken bij de hengstenhouder.

De fokker moet de hengst eigenlijk net zo beoordelen als de merrie: wat zijn de sterke en zwakke punten? Verder zijn de volgende vragen belangrijk: kan de hengst de mindere eigenschappen van mijn merrie verbeteren, en gaan de sterke punten niet verloren? Voldoet de hengst aan mijn eisen?

De afstammelingenrapporten die van elke oudere hengst worden gemaakt, kunnen helpen bij de beoordeling. In het jaar dat de oudste nakomelingen uit de eerste volledige jaargang drie jaar oud zijn (de hengst is dan ongeveer zeven jaar) worden kinderen van alle leeftijden (veulens enters, twenters en driejarige pony’s) beoordeeld door de hengstenkeuringscommissie. Het rapport verschijnt in De Forester en het Hengstenboek. In het hengstenboek staan alle -ooit- in Nederland goedgekeurde hengsten. Naast een stamtafel wordt informatie gegeven over de moeder, de verrichtingen van de hengst en andere bijzonderheden.

Veel succes en plezier met puzzelen!